Painéal um an gcur amú bia

Níl go leor dul chun cinn déanta go dtí seo sna Ballstáit chun na leibhéil dramhaíola bia a laghdú go suntasach mar a gealladh.

Trí spriocanna atá ceangailteach ó thaobh dlí a leagan síos mar a mhol an Coimisiún Eorpach do na Ballstáit, cuideofar le cur amú bia a laghdú feadh shlabhra an tsoláthair bia agus i dteaghlaigh. Ceanglaíonn sé ar na Ballstáit bearta a dhéanamh, agus ag an am céanna an tsaoirse a thabhairt dóibh na bearta is éifeachtaí a roghnú de réir a riachtanas sonrach.

Ní mór do na Ballstáit cur amú bia a laghdú ar an leibhéal náisiúnta (in 2030 i gcomparáid le 2020):

• 30 % (in aghaidh an duine) sa mhiondíol, i seirbhísí bia bialanna agus i dteaghlaigh;
• faoi 10 % i bpróiseáil agus i ndéantúsaíocht.

Leanfaidh toradh an Phainéil Saoránach de thacaíocht a thabhairt d’obair uileghabhálach an Choimisiúin maidir le cur amú bia.

• Mar shampla, deimhníonn agus tacaíonn na saoránaigh leis an ngá atá le gníomhaíocht ar leibhéal an Aontais chun cur amú bia a chosc agus molann siad sonraí agus dea-chleachtais a chomhroinnt i measc geallsealbhóirí ábhartha. Ina theannta sin, mar thomhaltóirí, tá tacaíocht uathu chun a gcinntí eolasacha féin a dhéanamh maidir le conas bia a thomhailt agus a úsáid i ndáil leis na dátaí ‘úsáid faoi’ agus ‘b’fhearr roimh’.
• Léirítear sna moltaí ó na saoránaigh freisin na pointí atá le breithniú tuilleadh, amhail bearta a dhéanamh chun cosc a chur ar bharrachas bia sábháilte a scriosadh. Réimse eile d’obair bhreise is ea taighde ar phacáistiú nuálach agus inbhuanaithe, a léirítear sna moltaí.
• Léirítear sna moltaí freisin roinnt réimsí ina bhféadfadh an Coimisiún, na Ballstáit agus gníomhaithe eile gníomhaíocht a dhéanamh amach anseo, amhail an gá atá le for-rochtain agus rannpháirtíocht le saoránaigh ar fud an Aontais a fheabhsú.

Rud atá tábhachtach, beidh toradh an Phainéil ina threoir chun cabhrú leis na Ballstáit na spriocanna a bhaint amach.

I bhfianaise an mhéid sin, iarrann saoránaigh go mbunófaí fóraim rannpháirtíochta áitiúla agus náisiúnta do shaoránaigh chun rannchuidiú go gníomhach le cur amú bia ar an láthair a laghdú.

Déanfar moltaí na saoránach a chomhroinnt agus a phlé le hArdán an Aontais maidir le Caillteanais Bia agus Cur Amú Bia lena dtugtar le chéile na Ballstáit agus na páirtithe leasmhara, d’fhonn iad a mheas i gcláir náisiúnta chun cur amú bia a chosc.

Sa lá atá inniu ann, tá níos mó ná 36 mhilliún saoránach den Aontas ann nach féidir leo íoc as béile ceart gach dara lá, agus is ábhar imní é an méadú atá ag teacht ar phraghsanna bia. Ní hamháin gur fadhb eacnamaíoch eiticiúil é an cur amú bia, ach géaraíonn sé an t-athrú aeráide agus ídíonn sé acmhainní nádúrtha teoranta an chomhshaoil. An dóigh chun gníomhaíocht bhreise a spreagadh agus chun dlús a chur le laghdú an chur amú bia san Aontas, ba é sin ábhar na chéad ghlúine de na painéil saoránach nua san obair leantach ar an gComhdháil maidir le todhchaí na hEorpa, chun cur go gníomhach le próiseas ceaptha beartas an Aontais.

Tar éis 3 dheireadh seachtaine den phlé, tá na saoránaigh Eorpacha ar an bpainéal tar éis a gcuid oibre a chur i gcrích. Cuireadh 23 mholadh faoi bhráid an Choimisiúin Eorpaigh maidir le 3 bhealach gníomhaíochta, darb aidhm an méid seo a leanas a dhéanamh: an comhar sa slabhra luacha bia a neartú; tionscnaimh ghnó bia a spreagadh; tacú le hiompraíocht tomhaltóirí a athrú.