Buiséad nua atá oiriúnach dár n-uaillmhianta

Sna seachtainí amach romhainn, pléifidh 150 saoránach a roghnófar go randamach ó gach ceann de 27 mBallstát an Aontais buiséad fadtéarmach nua an Aontais, rud a mholfaidh an Coimisiún i mí Iúil 2025.

Agus an tAontas ag breathnú chun cinn, tá athruithe móra ag tarlú dár sochaí, dár slándáil, dár ngeilleagar agus dár bpláinéad. Ba cheart do bhuiséad an Aontais leanúint d’fheabhas a chur ar cháilíocht saoil agus ar shlite beatha saoránach, feirmeoirí, taighdeoirí, gnólachtaí agus réigiún ar fud na hEorpa agus níos faide i gcéin. Ag an am céanna, is gá aghaidh a thabhairt ar thosaíochtaí práinneacha amhail cosaint agus slándáil. 

Agus cé go bhfuil méadú ag teacht ar an ngá atá le gníomhaíocht ón Aontas, tá acmhainní airgeadais teoranta ag buiséad an Aontais. Dá bhrí sin, is ar dhá cheist a dhíreoidh na rannpháirtithe:  

• Cad iad na tosaíochtaí ar cheart buiséad an Aontais a chaitheamh orthu amach anseo? 
• Cad iad na cineálacha gníomhaíochtaí ar cheart tacaíocht bhuiséadach an Aontais a bheith ina cuidiú chun na tosaíochtaí sin a bhaint amach?

Sainítear sa bhuiséad fadtéarmach Eorpach méid an bhuiséid agus ar a gcaithfear é ar feadh roinnt blianta. An buiséad fadtéarmach atá ann faoi láthair, is ó 2021 go 2027 a théann sé agus is €1.2 trilliún atá ann, is é sin thart ar 1% de OTI an Aontais. Cuirtear thart ar €800 billiún leis ó NextGenerationEU, ionstraim shealadach chun an téarnamh ó phaindéim COVID-19 a mhaoiniú.  

Tá sé léirithe ag an mbuiséad Eorpach go ndéanann sé beart de réir a bhriathair do na saoránaigh. Mar shampla, trí thionscadail agus gníomhaíochtaí a mhaoiniú lena dtacaítear le forbairt shóisialta agus eacnamaíoch réigiúin na hEorpa, trí thacú le feirmeoirí agus le ceantair thuaithe, tríd an gcomhshaol a chosaint agus tríd an athrú aeráide a chomhrac, trí aistriú digiteach ár sochaithe a chur chun cinn, agus trí thacú le taighde agus nuálaíocht. Agus le blianta beaga anuas, tá sé anois ina líne tharrthála againn le linn géarchéimeanna, ó phaindéim COVID-19 go hionradh na Rúise ar an Úcráin, chun tacú lenár neamhspleáchas fuinnimh agus chun tacú leis an Úcráin.