Cén fáth a bhfuil an buiséad Eorpach á phlé againn?
Is ré é seo san Eoraip ina bhfuil athruithe ollmhóra ag tarlú – inár sochaithe agus ó thaobh na slándála de, i dtaca leis an bpláinéad agus leis an ngeilleagar, lenár ndaonlathas agus lenár rathúnas freisin. Ní féidir linn dul i ngleic leis na dúshláin dhomhanda sin ach amháin trí ghníomhaíocht chomhpháirteach agus gach Eorpach ar bord léi. Agus tá an buiséad Eorpach ar cheann de na cinn feadhna is cúis le gníomhaíocht Eorpach.
Is é is aidhm don bhuiséad Eorpach tacú lenár dtosaíochtaí polaitiúla. Is fearr is féidir linn aghaidh a thabhairt ar dhúshláin choiteanna agus tionchar dearfach díreach a imirt ar shaol laethúil na saoránach, ach acmhainní airgeadais a chomhthiomsú.
In 2025 tíolacfaidh an Coimisiún togra le haghaidh buiséad fadtéarmach Eorpach nua a thosóidh in 2028, rud a chinnfidh Parlaimint na hEorpa agus na Ballstáit ina dhiaidh sin. Ní mór don bhuiséad fadtéarmach Eorpach formheas d’aon toil a fháil óna Bhallstáit uile, agus ó thromlach Fheisirí Pharlaimint na hEorpa.
Is deis é seo chun teacht ar chomhaontú maidir le buiséad Eorpach láidir nua-aimseartha a bheidh oiriúnach dár n-uaillmhianta.
Conas is féidir liom páirt a ghlacadh sa phlé uile-Aontais maidir leis an mbuiséad nua?
Féachaimid le dul i mbun plé leat. Cuideoidh sé sin linn a chinneadh ar bhealach níos fearr conas an buiséad Eorpach a úsáid ar an mbealach is fearr is féidir amach anseo.
Conas is féidir linn an leas is fearr a bhaint as gach euro den bhuiséad Eorpach? Conas is féidir na riachtanais éagsúla atá ag muintir na hEorpa a léiriú sa bhuiséad, agus sinn a aontú san éagsúlacht? An bhfuil smaointe agat faoin gcaoi a bhféadfadh an buiséad Eorpach difear díreach dearfach a dhéanamh i do shaol? Conas is fearr is féidir leis aghaidh a thabhairt ar dhúshláin choiteanna Eorpacha?
Seo spás le haghaidh plé measúil mar a bhféadfaidh tú do thuairimí a chomhroinnt agus a bheith rannpháirteach in éineacht le saoránaigh eile.
Glac páirt sa phlé agus cabhraigh linn a chinntiú go neartóidh na gníomhaíochtaí a dhéanaimid inniu an Eoraip don lá amárach.
Conas a dhéanfaidh an Coimisiún obair leantach ar na smaointe a bhaileofar?
Is mian linn do thuairimí a fháil chun cabhrú linn an buiséad a bheidh ag an Aontas amach anseo a shainiú. Is ríthábhachtach do chuid léargas chun a chinntiú go bhfreastalóidh an buiséad Eorpach ar riachtanais agus go gcruthóidh sé athrú fiúntach.
Cuirfidh an Coimisiún an méid a phléifear ar an Ardán san áireamh agus an togra le haghaidh an bhuiséid Eorpaigh nua á ullmhú.
Amlíne
- Feabhra - BealtainePlé ar líne
Cruthaíonn na saoránaigh aighneachtaí ar Ardán Rannpháirtíochta na Saoránach, déanann siad trácht orthu agus vótálann siad orthu, trí aighneachtaí aonair nó mar thoradh ar obair chomhchoiteann, mar shampla i bhfoirm imeacht rannpháirtíochta.
- Márta - BealtainePainéal na Saoránach
Cuireann aighneachtaí ar líne le plé painéal agus ar deireadh, le ceapadh beartas na hEorpa.
- IúilTogra
Foilsíonn an Coimisiún an togra le haghaidh an bhuiséid Eorpaigh nua.
An buiséad Eorpach: Cad atá ag braith air?
Sainítear sa bhuiséad fadtéarmach Eorpach méid an bhuiséid agus ar a gcaithfear é ar feadh roinnt blianta. An buiséad fadtéarmach atá ann faoi láthair, téann sé ó 2021 go 2027 agus is ionann é agus €1.2 trilliún, is é sin thart ar 1% de OTI an Aontais. Cuirtear thart ar €800 billiún leis ó NextGenerationEU, ionstraim shealadach chun an téarnamh ó phaindéim COVID-19 a mhaoiniú.
Tá sé léirithe ag an mbuiséad Eorpach go ndéanann sé beart de réir a bhriathair do na saoránaigh. Mar shampla, trí thionscadail agus gníomhaíochtaí a mhaoiniú lena dtacaítear le forbairt shóisialta agus eacnamaíoch réigiúin na hEorpa, trí thacú le feirmeoirí agus le ceantair thuaithe, tríd an gcomhshaol a chosaint agus tríd an athrú aeráide a chomhrac, trí aistriú digiteach ár sochaithe a chur chun cinn, agus trí thacú le taighde agus nuálaíocht. Agus le blianta beaga anuas, tá sé anois ina líne tharrthála againn le linn géarchéimeanna, ó phaindéim COVID-19 go hionradh na Rúise ar an Úcráin, chun tacú lenár neamhspleáchas fuinnimh agus chun tacú leis an Úcráin.
Baineadh an méid seo a leanas amach a bhuí leis an tacaíocht a cuireadh ar fáil ón mbuiséad Eorpach:
- seachnaíodh 87 milliún tona de choibhéis dé-ocsaíde carbóin in aghaidh na bliana.
- ghlac 16 mhilliún duine páirt in Erasmus ó bunaíodh é in 1987.
- bhain 5.8 milliún feirmeoir tairbhe as tacaíocht airgeadais dhíreach ón gComhbheartas Talmhaíochta in 2022.
Comhairliúchán Poiblí Ar Líne
Chomh maith le do thuairimí a chur in iúl mar chuid den phlé ar an Ardán, is féidir leat páirt a ghlacadh freisin sna comhairliúcháin phoiblí oscailte leanúnacha ar an ábhar seo.