Kif tista’ titnaqqas il-ħela tal-ikel b’mod aktar effettiv?
S’issa għadu ma sarx biżżejjed progress fl-Istati Membri biex jitnaqqsu b’mod sinifikanti l-livelli tal-ħela tal-ikel kif impenjati.
L-istabbiliment ta’ miri legalment vinkolanti kif propost mill-Kummissjoni Ewropea għall-Istati Membri se jgħin biex titnaqqas il-ħela tal-ikel tul il-katina tal-provvista tal-ikel u fl-unitajiet domestiċi. Dan jirrikjedi li l-Istati Membri jieħdu azzjonijiet, filwaqt li jagħtihom il-libertà li jagħżlu l-aktar miżuri effettivi skont il-ħtiġijiet speċifiċi tagħhom.
Jeħtieġ li l-Istati Membri jnaqqsu l-ħela tal-ikel fil-livell nazzjonali (fl-2030 meta mqabbel mal-2020):
- b’ 30 % (per capita) f’servizzi ta’ bejgħ bl-imnut, ristoranti tal-ikel u djar;
- b’ 10 % fl-ipproċessar u fil-manifattura.
Il-perspettiva taċ-ċittadini
Il-panel taċ-Ċittadini mlaqqa’ mill-Kummissjoni Ewropea ressaq 23 rakkomandazzjoni, li jenfasizzaw il-ħtieġa li jittieħed approċċ wiesa’, bl-involviment tal-atturi kollha u t-tisħiħ tal-kollaborazzjoni tul il-katina tal-provvista tal-ikel.
Ir-rapport mill-Bord huwa ppubblikat bis-sett sħiħ ta’ rakkomandazzjonijiet flimkien mal-proposta leġiżlattiva tal-Kummissjoni. Huwa l-ewwel kontribut konkret u strutturat miċ-ċittadini għall-iżvilupp ta’ inizjattivi politiċi u leġiżlattivi Ewropej, li jirriżultaw minn eżerċizzju fid-demokrazija parteċipattiva.
Ir-rakkomandazzjonijiet jippreżentaw 3 linja ta’ azzjoni li għandhom l-għan li jsaħħu l-kooperazzjoni fil-katina tal-valur tal-ikel; l-inkoraġġiment ta’ inizjattivi ta’ negozju tal-ikel u l-appoġġ għall-bidla fl-imġiba tal-konsumatur.
Dawn jinkludu:
- Li t-tnaqqis tal-ħela tal-ikel jiġi assoċjat ma’ katina tal-provvista tal-ikel ġusta u ekwa li tiżgura s-solidarjetà u l-kooperazzjoni bejn l-atturi, b’mekkaniżmi fis-seħħ li jiffaċilitaw ir-ridistribuzzjoni tal-ikel żejjed lil dawk fil-bżonn.
- Il-ħtieġa li l-UE tistabbilixxi għan ġenerali biex tnaqqas il-ħela tal-ikel, bl-Istati Membri jieħdu passi biex jiżguraw li l-għan jintlaħaq billi jiġi segwit approċċ ibbażat fuq l-evidenza biex jiggwida u jimmonitorja l-progress li jkun sar.
- Ir-rwol prominenti tal-edukazzjoni biex tibni fehim u apprezzament tal-valur tal-ikel minn età bikrija.
Il-passi li jmiss?
L-eżitu tal-Panel taċ-Ċittadini se jkompli jappoġġa l-ħidma ġenerali tal-Kummissjoni dwar il-ħela tal-ikel.
- Pereżempju, iċ-ċittadini jikkonfermaw u jappoġġaw il-ħtieġa għal azzjoni fil-livell tal-UE fil-prevenzjoni tal-ħela tal-ikel u jirrakkomandaw il-kondiviżjoni tad-data u tal-aħjar prattiki fost il-partijiet ikkonċernati rilevanti. Barra minn hekk, bħala konsumaturi, huma jridu appoġġ fit-teħid tad-deċiżjonijiet infurmati tagħhom stess dwar kif jikkonsmaw u jużaw l-ikel fir-rigward tad-dati “uża sa” u “l-aħjar qabel”.
- Ir-rakkomandazzjonijiet taċ-ċittadini jindikaw ukoll punti għal aktar kunsiderazzjoni, bħat-teħid ta’ miżuri biex tiġi pprojbita l-qerda ta’ ikel sikur u żejjed. Ir-riċerka dwar l-imballaġġ innovattiv u sostenibbli hija qasam ieħor ta’ ħidma ulterjuri, enfasizzat fir-rakkomandazzjonijiet.
- Ir-rakkomandazzjonijiet jiżvelaw ukoll xi oqsma għal azzjoni futura possibbli mill-Kummissjoni, l-Istati Membri u atturi oħra, bħall-ħtieġa li jittejbu s-sensibilizzazzjoni u l-involviment maċ-ċittadini madwar l-UE.
B’mod importanti, l-eżitu tal-Panel se jservi bħala gwida biex jgħin lill-Istati Membri jilħqu l-miri.
F’dan l-isfond, iċ-ċittadini jappellaw għall-istabbiliment ta’ fora lokali u nazzjonali dwar l-involviment taċ-ċittadini sabiex jikkontribwixxu b’mod attiv biex titnaqqas il-ħela tal-ikel fuq il-post.
Ir-rakkomandazzjonijiet taċ-ċittadini se jiġu kondiviżi u diskussi mal-Pjattaforma tal-UE dwar it-Telf u l-Ħela tal-Ikel li tlaqqa’ flimkien l-Istati Membri u l-partijiet ikkonċernati, bil-ħsieb li jiġu kkunsidrati fil-programmi nazzjonali għall-prevenzjoni tal-ħela tal-ikel.
Ħela tal-ikel: x'riskji hemm?
23 rakkomandazzjoni biex jitħaffef it-tnaqqis tal-ħela tal-ikel fl-UE
Illum, aktar minn 36 miljun ċittadin tal-UE ma jaffordjawx ikla ta’ kwalità kull jumejn u ż-żieda fil-prezzijiet tal-ikel hi ta’ tħassib dejjem akbar. Il-ħela tal-ikel mhix biss kwistjoni ekonomika u etika, iżda taggrava wkoll it-tibdil fil-klima u tnaqqas l-ambjent mir-riżorsi naturali limitati. Kif tista’ tiġi xprunata aktar azzjoni u jitħaffef it-tnaqqis tal-ħela tal-ikel fl-UE kien is-suġġett tal-ewwel ġenerazzjoni ġdida tal-panel taċ-ċittadini fis-segwitu tal-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa biex jikkontribwixxi b’mod attiv għall-proċess tat-tfassil tal-politika tal-UE.
Iċ-ċittadini Ewropej miġburin fil-panel ikkonkludew xogħolhom wara 3 weekends ta’ deliberazzjonijiet. Ġew ippreżentati 23 rakkomandazzjoni lill-Kummissjoni Ewropea madwar tliet linji ta’ azzjoni bl-għan li: tissaħħaħ il-kooperazzjoni fil-katina tal-valur tal-ikel; jiġu nkuraġġiti inizjattivi ta’ negozju tal-ikel; jingħata appoġġ għall-bidla fl-imġiba tal-konsumatur.
Ir-rakkomandazzjonijiet taċ-ċittadini se jappoġġjaw il-ħidma tal-Kummissjoni dwar il-ħela tal-ikel, inkluża l-proposta leġiżlattiva li jmiss biex jiġu stabbiliti miri tal-UE għat-tnaqqis legalment vinkolanti. Ir-rapport tad-deliberazzjonijiet, bħala l-eżitu tal-panel, se jiġi ppubblikat flimkien mal-proposta tal-Kummissjoni. Il-miri għat-tnaqqis tal-ħela tal-ikel se jiġu proposti bħala parti minn inizjattiva usa’ biex tiġi riveduta d-“Direttiva Qafas dwar l-Iskart” li hi mistennija tipproponi miżuri biex jitnaqqas l-iskart u jiżdied ir-riċiklaġġ. Ir-rakkomandazzjonijiet taċ-ċittadini se jiġu kondiviżi u diskussi aktar mal-Pjattaforma tal-UE dwar it-Telf u l-Ħela tal-Ikel li tlaqqa’ flimkien l-Istati Membri u l-partijiet ikkonċernati.
Is-sett sħiħ ta’ rakkomandazzjonijiet jinsab fit-taqsima tad-dokumenti ta’ hawn taħt.
Kronoloġija
Is-sessjonijiet tal-panel dwar il-ħela tal-Ikel saru bejn Diċembru 2022 u Frar 2023.
- 16-18 ta’ Diċembru 2022Sessjoni 1 - Brussell
L-ewwel sessjoni kellha tiġġenera ideat, u tibni u tiġbor flimkien approċċi li ċ-ċittadini sabu l-aktar promettenti għal aktar diskussjoni.
Recordings 16 ta’ Diċembru 2022 | 18 ta' Diċembru 2022.
- 20-22 ta’ Jannar 2023Sessjoni 2 - online
It-tieni sessjoni saret online mill-20 sat-22 ta’ Jannar 2023. Abbażi tal-approċċi biex titnaqqas il-ħela tal-ikel maqbulin fl-ewwel sessjoni, ġew abbozzati rakkomandazzjonijiet inizjali. Iċ-ċittadini evolvew ideat dwar tliet suġġetti differenti
- Kooperazzjoni fil-katina tal-valur tal-ikel - Mill-Għalqa sal-Platt
- Inizjattivi tan-negozju tal-ikel
- Appoġġ għall-bidla fl-imġiba tal-konsumatur.
Recordings 20 ta’ Jannar | 22 ta' Jannar.
- 10-12 ta’ Frar 2023Sessjoni tal-għeluq - Brussell
Is-sessjoni tal-għeluq tal-10-12 ta’ Frar 2023 fi Brussell issottomettiet il-konklużjonijiet tad-dibattiti, flimkien mar-rakkomandazzjonijiet tal-panels, lill-Kummissjoni Ewropea. Il-lista finali ta’ rakkomandazzjonijiet tinsab fit-taqsima tad-dokumenti ta’ hawn taħt.
Recordings
Kif tista’ titnaqqas il-ħela tal-ikel b’mod aktar effettiv?
Il-perspettiva taċ-ċittadini.
Iċ-ċittadini ddiskutew u żviluppaw rakkomandazzjonijiet dwar l-azzjonijiet li l-UE, is-27 Stat Membru, iċ-ċittadini u partijiet ikkonċernati privati u pubbliċi oħrajn għandhom jieħdu, sabiex jitħaffu l-isforzi biex titnaqqas il-ħela tal-ikel.
Il-ġlieda kontra l-ħela tal-ikel hi rebħa tripla
- tiffranka l-ikel li jiġi kkunsmat mill-bniedem
- tgħin lill-bdiewa, lill-kumpaniji u lill-konsumaturi jiffrankaw il-flus
- tnaqqas l-impatt ambjentali tal-produzzjoni u
l-konsum tal-ikel
X’nistgħu nistennew mill-panel
Il-panel ipprovda lista ta’ rakkomandazzjonijiet biex jappoġġja l-ħidma tal-Kummissjoni dwar il-ħela tal-ikel, li tinkludi proposta leġiżlattiva biex jiġu stabbiliti miri tal-UE għat-tnaqqis tal-ħela tal-ikel. Il-panel ipprovda wkoll gwida biex jgħin lill-Istati Membri jilħqu dawn il-miri.