Panel dwar il-Ħela tal-Ikel taċ-Ċittadini Ewropej

S’issa ma sarx biżżejjed progress fl-Istati Membri biex jitnaqqsu b’mod sinifikanti l-livelli tal-ħela tal-ikel kif impenjat.

L-istabbiliment ta’ miri legalment vinkolanti kif propost mill-Kummissjoni Ewropea għall-Istati Membri se jgħin biex titnaqqas il-ħela tal-ikel tul il-katina tal-provvista tal-ikel u fid-djar. Dan jirrikjedi li l-Istati Membri jieħdu azzjonijiet, filwaqt li jagħtihom il-libertà li jagħżlu l-aktar miżuri effettivi skont il-ħtiġijiet speċifiċi tagħhom.

L-Istati Membri għandhom bżonn inaqqsu l-ħela tal-ikel fil-livell nazzjonali (fl-2030 meta mqabbel mal-2020):

• b’30% (per capita) b’mod konġunt fil-bejgħ bl-imnut u l-konsum (ristoranti, servizzi tal-ikel u unitajiet domestiċi);
• b’10% fl-ipproċessar u fil-manifattura.

L-eżitu tal-Panel taċ-Ċittadini se jkompli jappoġġja l-ħidma ġenerali tal-Kummissjoni dwar il-ħela tal-ikel.

• Pereżempju, iċ-ċittadini kkonfermaw u appoġġjaw il-ħtieġa għal azzjoni fil-livell tal-UE fil-prevenzjoni tal-ħela tal-ikel u rrakkomandaw il-kondiviżjoni tad-data u tal-aħjar prattiki fost il-partijiet ikkonċernati rilevanti. Barra minn hekk, bħala konsumaturi, huma jridu jagħtu l-appoġġ biex jieħdu d-deċiżjonijiet infurmati tagħhom stess dwar kif jikkunsmaw u jużaw l-ikel fir-rigward tad-dati “uża sa” u “uża qabel”.
• Ir-rakkomandazzjonijiet taċ-ċittadini indikaw ukoll punti għal aktar kunsiderazzjoni, bħat-teħid ta’ miżuri biex tiġi pprojbita l-qerda ta’ ikel sikur u żejjed. Ir-riċerka dwar l-imballaġġ innovattiv u sostenibbli hija qasam ieħor ta’ ħidma ulterjuri, enfasizzat fir-rakkomandazzjonijiet.
• Ir-rakkomandazzjonijiet jiżvelaw ukoll xi oqsma għal azzjoni futura possibbli mill-Kummissjoni, mill-Istati Membri u minn atturi oħra, bħall-ħtieġa li jittejbu s-sensibilizzazzjoni u l-involviment maċ-ċittadini fl-UE kollha.

Huwa importanti li l-eżitu tal-Panel iservi bħala gwida biex jgħin lill-Istati Membri jilħqu l-miri.

F’dan l-isfond, iċ-ċittadini appellaw għall-istabbiliment ta’ fora lokali u nazzjonali għall-involviment taċ-ċittadini sabiex jikkontribwixxu b’mod attiv għat-tnaqqis tal-ħela tal-ikel fuq il-post.

Fis-7 ta’ Novembru 2023, il-Kummissjoni Ewropea pprovdiet feedback liċ-ċittadini dwar ir-rakkomandazzjonijiet tagħhom li ġie kondiviż u diskuss ukoll mal-Pjattaforma tal-UE dwar it-Telf u l-Ħela tal-Ikel li laqqgħet flimkien lill-Istati Membri u lill-partijiet ikkonċernati bil-ħsieb li jiġu kkunsidrati fil-programmi nazzjonali għall-prevenzjoni tal-ħela tal-ikel.

Illum, aktar minn 37 miljun ċittadin tal-UE ma jaffordjawx ikla ta’ kwalità kull jumejn u l-prezzijiet għoljin tal-ikel hi ta’ tħassib dejjem akbar. Il-ħela tal-ikel mhix biss kwistjoni ekonomika u etika, iżda taggrava wkoll it-tibdil fil-klima u tnaqqas l-ambjent mir-riżorsi naturali limitati. Kif tista’ tiġi xprunata aktar azzjoni u jitħaffef it-tnaqqis tal-ħela tal-ikel fl-UE kien is-suġġett tal-ewwel ġenerazzjoni ġdida tal-panel taċ-ċittadini fis-segwitu tal-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa biex jikkontribwixxi b’mod attiv għall-proċess tat-tfassil tal-politika tal-UE.

Iċ-ċittadini Ewropej miġburin fil-panel ikkonkludew xogħolhom wara 3 weekends ta’ deliberazzjonijiet. Ġew ippreżentati 23 rakkomandazzjoni lill-Kummissjoni Ewropea madwar tliet linji ta’ azzjoni bl-għan li: tissaħħaħ il-kooperazzjoni fil-katina tal-valur tal-ikel; jitħeġġu inizjattivi ta’ negozju tal-ikel u jingħata appoġġ għall-bidla fl-imġiba tal-konsumatur.