Wat kunnen we doen tegen haat en hoe kunnen we wederzijds respect in onze samenleving verbeteren?
Uit verschillende bronnen blijkt dat Europa tegenwoordig met een alarmerende toename van haatspraak en haatmisdrijven wordt geconfronteerd. Elke vorm van haat ondermijnt de samenleving en bedreigt de basis van onze democratie. Vrijheid van meningsuiting is een grondrecht en een gekoesterde waarde in de EU, maar in de mensenrechten staat dat dit recht niet mag worden misbruikt om aan te zetten tot haat en geweld.
Voor het Europees burgerpanel over de bestrijding van haat in de samenleving worden 150 burgers willekeurig geselecteerd. Zij onderzoeken samen de onderliggende oorzaken van haat en de manieren om die te bestrijden. Daarna doen ze aanbevelingen om bruggen tussen verdeelde groepen en gemeenschappen te slaan.
In 2023 hebben de Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid de mededeling “Geen plaats voor haat: een Europa verenigd tegen haat” gepubliceerd. Daarin is voorgesteld om de inspanningen ter bestrijding van haat in al zijn vormen op te voeren door extra maatregelen te nemen op verschillende beleidsterreinen, zoals veiligheid, digitalisering, onderwijs, cultuur en sport.
Wat kunnen we van het panel verwachten?
De mededeling “Geen plaats voor haat” bevat een specifieke oproep om een pan-Europese ruimte voor dialoog te creëren. Daarin komen burgers uit de hele EU samen om te bespreken hoe we de overstap kunnen maken van haat en verdeeldheid naar onze gedeelde Europese waarden van gelijkheid, waardigheid en respect voor de mensenrechten. Het Europees burgerpanel over de bestrijding van haat in de samenleving is opgericht naar aanleiding van die oproep.
Het doel van het panel is om mogelijke beleidsmaatregelen in kaart te brengen, en ook welke spelers op verschillende niveaus erbij moeten worden betrokken, zoals besluitvormers, het maatschappelijk middenveld, de particuliere sector en burgers.
Het panel moet leiden tot een lijst van aanbevelingen die met name het toekomstige werk van de Europese Commissie op het gebied van de bestrijding van haatspraak en haatmisdrijven ondersteunen. De aanbevelingen zullen dienen als leidraad om de EU en haar lidstaten te helpen bij de overstap van haat en verdeeldheid naar de gedeelde Europese waarden in het Verdrag betreffende de Europese Unie. Dat zijn onder andere waardigheid en respect voor de mensenrechten, en een samenleving waarin tolerantie, non-discriminatie en pluralisme algemeen aanvaard zijn.
Tijdlijn
Het Europees burgerpanel over de bestrijding van haat in de samenleving vindt plaats tijdens drie weekends in april en mei 2024.
- 5-7 aprilSessie 1 – Brussel
- Een gemeenschappelijk begrip van haat ontwikkelen door percepties van en getuigenissen over haat te bespreken
- De oorzaken van en de drijvende krachten achter haat in de huidige samenleving vaststellen
- Actiegebieden bespreken waarin haat in de samenleving mogelijk kan worden aangepakt
Opnames 7 april 2024
- 26-28 aprilSessie 2 – online
- Sessie 1 inventariseren en ideeën per thema en onderwerp verder uitwerken
- Beginnen met de aanbevelingen op te stellen
- 17-19 meiSessie 3 – Brussel
- Conclusies van de debatten trekken en aanbevelingen aan de Europese Commissie doen
- Uitleg over de volgende stappen – gevolgen voor beleidsvorming en feedbackmoment
