De uitdrukking „als de boom, dus de vrucht” of in de Duitse taal: Net als de Heer, zo verwijst de schaar naar welke rolmodellen, ouders, politici, religieuze leiders, leraren doen alsof tegenover andere mensen. En dan imiteren de genoemde. Vaak op een nog sterkere manier. Geen schaamte, geen slecht geweten, maar de leiders doen dat ook. Dan kan ik dat ook doen. Als je de laatste 10 jaar rondkijkt in de politiek, in de samenleving, is het aandeel haatzaaiende uitlatingen enorm toegenomen. Dit jaar zal ik 74 jaar oud zijn, in mijn jeugd kende ik het woord haat in politieke taal alleen van de socialistische staten: Daar werd gezegd: Haat van de klasse. De term haat was anders ongebruikt. Pas in de afgelopen tijd werden verklaringen van met name critici van de huidige politieke beslissingen massaal omschreven als haat. Ik heb de indruk dat met name politieke beslissingen, die vaak niet rationeel kunnen worden gerechtvaardigd, uit de politieke context zijn verbannen als haat en dus als ongegrond. Voorbeelden hiervan zijn het vluchtelingenbeleid, het coronavirusbeleid, het klimaatveranderingsbeleid en beleidsmaatregelen in het kader van het conflict (oorlog) tussen Oekraïne en zijn bondgenoten en Rusland. Er zijn en zijn veel uiteenlopende meningen geweest over deze actieterreinen binnen de bevolking van de Unie, die ook hebben gefaald in verschillende verkiezingsresultaten.1/2